De Wmo 2015 zet in op het samenspel tussen preventie, algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Voor zover het preventie en algemene voorzieningen betreft is dit beschreven in de programmaonderdelen Welzijn, zorg en gezondheid, Vrijwillige inzet en mantelzorg en Lokale voorzieningen, sport, cultuur en recreatie. De maatwerkvoorzieningen worden in deze paragraaf beschreven. Het gaat dan met name om:

• Maatwerkvoorzieningen ter ondersteuning van het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, het behouden van de regie op het eigen leven en het voorkomen van eenzaamheid (maatwerkvoorzieningen Wmo).
• Bieden van tijdelijk onderdak en begeleiding aan mensen die niet meer thuis wonen en niet in staat zijn zich op eigen kracht binnen de samenleving te handhaven (maatschappelijke opvang en opvang slachtoffers huiselijk geweld).
• Bieden van opvang, zorg, werk/dagbesteding en begeleiding aan (ex-)gedetineerden en (ex-)verslaafden en mensen met psychische en psychosociale problemen die uit de (regionale) opvang komen (nazorg ex-gedetineerden).
• Bieden van beschermd wonen aan mensen met psychische of psychosociale problemen.

Maatwerkvoorzieningen Wmo

Om mensen zo lang mogelijk zelfstandig aan het maatschappelijk verkeer te kunnen laten deelnemen én om het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen mogelijk te maken, worden maatwerkvoorzieningen Wmo ingezet zodra algemene voorzieningen niet toereikend (meer) zijn. Onder de maatwerkvoorzieningen Wmo vallen:

• Rolstoelen.
• Vervoersvoorzieningen.
• Woonvoorzieningen.
• Hulp bij het huishouden.
• Begeleiding (waaronder dagbesteding (inclusief vervoer), ambulante begeleiding en kortdurend verblijf).

De maatwerkvoorzieningen worden verstrekt wanneer de noodzaak daartoe is vastgesteld. De toegang verloopt via de gemeente. In 2020 wordt verder gewerkt aan de transformatie binnen de maatwerkvoorzieningen en de toegang daartoe.

Zoals al eerder aangegeven in de Voorjaarsnota 2019 is de verwachting dat de kosten voor hulpmiddelen en hulp bij het huishouden stijgen als gevolg van eerder uitgevoerde aanbestedingen, contractuele verplichtingen, verhoging BTW en de uitvoering van de Algemene Maatregel van Bestuur Reële tarieven. Daarnaast is er een toename van gebruik van de maatwerkvoorziening begeleiding, wat leidt tot een kostenstijging. Oorzaak van deze toename is het feit dat mensen langer zelfstandig blijven wonen en de sterke vergrijzing. Tenslotte neemt het aantal meldingen voor ondersteuning toe als gevolg van het in 2019 ingevoerde abonnementstarief. Al deze ontwikkelingen leiden ertoe dat de druk op de Wmo maatwerkvoorzieningen steeds groter wordt.

De gemeenten in de IJmond trekken zoveel mogelijk gezamenlijk op binnen de maatwerkvoorzieningen Wmo. Het wettelijk kader (verordeningen, nadere regels en beleidsregels), maar ook de inkoop van alle maatwerkvoorzieningen worden zoveel mogelijk gezamenlijk opgepakt.

Beschermd wonen en maatschappelijke opvang

Met het oog op de herverdeling van middelen in verband met het overdragen (vooralsnog per 2022) van de taken voor Beschermd wonen en Maatschappelijke Opvang van de centrumgemeenten naar alle gemeenten wordt in regionaal verband gewerkt aan deze doordecentralisatie. Daarbij is aandacht voor de toegang, de financiering/inkoop en regionale en lokale voorzieningen.
In 2019 is in IJmondiaal verband onderzoek gedaan naar een flexibel woon- en opvangaanbod. In 2020 zal worden bestudeerd in hoeverre de aanbevelingen van dit onderzoek kunnen worden ontwikkeld.
Naar verwachting wordt er in 2020 een extra regionale (tijdelijk) woonvoorziening voor dakloze jongeren geopend in centrumgemeente Haarlem.