In het programma Sociaal domein worden de meerjarige kaders aangegeven van het gemeentelijk beleid op het Sociaal domein. De fase waarin het Sociaal domein zich momenteel bevindt, vraagt om een inhoudelijk samenhangend en integraal beleid. Daarmee wordt meer samenhang gebracht tussen de verschillende beleidsonderdelen binnen het Sociaal domein.

In het huidige begrotingsprogramma wordt een indeling in algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen gehanteerd. Omdat we als eerste resultante van de transformatie een verschuiving zien van maatwerk naar algemene voorzieningen en om beter aan te sluiten bij het beleidsplan Sociaal domein overwegen we vanaf 2021 de begrotingsindeling voor het Sociaal domein aan te passen.

Wettelijke en maatschappelijke context Sociaal domein

De wettelijke plichten binnen het Sociaal domein zijn vastgelegd in verschillende wetten. Denk bijvoorbeeld aan de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Jeugdwet, Participatiewet, Wet Schuldhulpverlening en de wet Publieke gezondheid.
In demografische zin vergrijst Heemskerk de komende jaren sneller dan het landelijk gemiddelde. Mensen worden ouder en wonen tot op hogere leeftijd zelfstandig. Ook mensen met een beperking van lichamelijke, verstandelijke, psychische of psychosociale aard wonen langer zelfstandig of moeten (weer) zelfstandig gaan wonen. Denk aan mensen vanuit de maatschappelijke opvang of aan jongeren, die vanuit een intramurale instelling zelfstandig gaan wonen. Er ligt daarom een flinke uitdaging om de domeinen wonen, welzijn en zorg in samenhang op te pakken. Met de naar verwachting in 2019 vastgestelde beleidsnota’s voor het Sociaal domein, sport, kunst & cultuur is daarvoor een basis gelegd.
Subsidieverlening is een belangrijk instrument bij de uitvoering van beleid. Daarom is de voorgenomen vernieuwing van de subsidieregels in het sociaal domein qua planning in lijn gebracht met de totstandkoming van het nieuwe beleidsplan Sociaal domein en de beleidsnota’s sport, kunst & cultuur. In 2020 worden de op basis van deze beleidsnota’s opgestelde nieuwe subsidieregels vastgesteld en geïmplementeerd.

Transformatie
De ingezette transformatie van het Sociaal domein is nog niet afgerond. De transformatie wordt daarom in 2020 intensief voortgezet. In 2020 wordt vooral ingezet op de verdere integratie van de gemeentelijke toegangstaken en de verdere kanteling van (met name) de inzet op het vlak van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet. Waar mogelijk wordt verbinding gemaakt met het Fysiek domein. Niet alleen om de ondersteuning van inwoners verder te optimaliseren (passender en laagdrempeliger), maar ook om een doelmatiger inzet van middelen te realiseren.

Toegang
In 2019 heeft het college de strategische visie op de doorontwikkeling van het Sociaal Team vastgesteld. Daarin zijn de toegangs- en preventieopdracht beschreven. De toegang is de plek waar inwoners zich melden met een ondersteuningsvraag en waar zij op weg worden geholpen voor ondersteuning op maat. Het leidende principe bij de toegang is één huishouden - één plan - één regisseur. Er is in 2019 een start gemaakt met het vormgeven van de integratie van de gemeentelijke toegangstaken op het gebied van Wmo, Werk en inkomen en schuldhulpverlening. Dit wordt in 2020 voortgezet. Ook zal worden bekeken hoe de toegangs- en de preventieopdracht beter met elkaar kunnen worden verbonden. Dit is onderdeel van de transformatie.

Participatieraad
De Participatieraad Heemskerk organiseert de participatie van inwoners in een vroegtijdig stadium. Zij vervult een procesrol en zorgt dat inwoners die inhoudelijk deskundig zijn bij beleidsontwikkeling binnen het Sociaal domein worden betrokken. Per onderwerp wordt gekeken wat de meest passende participatievorm is. De werkwijze wordt in de loop van 2020 geëvalueerd. In het kader van de samenwerking in de IJmond wordt voor regionale beleidspunten gewerkt aan een IJmondiale Participatieraad.

Algemene voorzieningen
Het beleidskader betreffende de algemene voorzieningen beschrijft de volgende programma-onderdelen:

• Welzijn, zorg en gezondheid.
• Vrijwillige inzet en mantelzorg.
• Lokale voorzieningen, sport, cultuur en recreatie.

Maatwerkvoorzieningen
Het beleidskader betreffende de maatwerkvoorzieningen beschrijft de volgende programmaonderdelen:

• Individuele maatschappelijke ondersteuning.
• Gespecialiseerde jeugdhulp en (passend) onderwijs.
• Werk en inkomen.